Κατά τη διάρκεια παρουσίασης για χάρτες και GPS, γεννήθηκε η εξής φυσιολογική απορία στους συμμετέχοντες:

"Σε πόση απόσταση αντιστοιχεί μια μοίρα γεωγραφικού πλάτους ή μήκους;"

Η απάντηση όμως δεν είναι απλή και διαφέρει από το αν μιλάμε για μοίρα πλάτους ή μήκους αλλά ταυτόχρονα εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος του τόπου στον οποίο βρισκόμαστε ή αν θέλουμε να είμαστε ακριβέστεροι, πρέπει να συμπεριλάβουμε το παράγοντα υψόμετρο. Παρακάτω, θα ακολουθήσει μια αρκετά προσεγγιστική ανάλυση ενώ όποιος επιθυμεί ακριβέστερα αποτελέσματα καλό θα ήταν να ανατρέξει στην σχετική βιβλιογραφία ή σελίδες του διαδικτύου.

Μοίρα γεωγραφικού πλάτους

Αν η γη θεωρηθεί τέλεια σφαίρα, κατά τη μέτρηση της απόστασης μια μοίρας γεωγραφικού πλάτους, κινούμαστε πάνω στον ίδιο μεσημβρινό, ο οποίος αποτελεί κύκλο με ακτίνα ίση με της γης (περίπου 6371km).

Στην πραγματικότητα όμως η γη δεν είναι απολύτως σφαιρική οπότε η απόσταση κυμαίνεται από 110,574 km (στους πόλους) μέχρι 111,694 km (στον ισημερινό).

Επομένως για πρόχειρους υπολογισμούς η απόσταση 111 χιλιόμετρα, αποτελεί μία καλή προσέγγιση. Αντίστοιχα ένα λεπτό της μοίρας ισοδυναμεί με 111/60 = 1,85 χιλιόμετρα.

Μοίρα γεωγραφικού μήκους

Για τον υπολογισμό της απόστασης μιας μοίρας γεωγραφικού μήκους, κινούμαστε πάνω στον παράλληλο του γεωγραφικού τόπου στον οποίο βρισκόμαστε. Οι παράλληλοι, όμως δεν έχουν την ίδια ακτίνα αφού είναι παράλληλοι δακτύλιοι με τον μεγαλύτερο στον ισημερινό με ακτίνα ίση με ακτίνα γης και τον μικρότερο στους πόλους με μηδενική ακτίνα. Επομένως, αν θεωρήσουμε τη γη απολύτως σφαιρική (ακτίνα 6371km) και φ το γεωγραφικό πλάτος του τόπου στον οποίο μετράμε τότε η απόσταση μιας μοίρας υπολογίζεται ως εξής:

Άρα δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη απόσταση αφού στον ισημερινό ισούται με περίπου 111 χιλιόμετρα και στους πόλους είναι μηδενική. Ενδεικτικά για την Ελλάδα προκύπτουν:

• Κρήτη: γεωγραφικό πλάτος φ = 35°N, απόσταση 91 χιλιόμετρα
• Ξάνθη: γεωγραφικό πλάτος φ = 41°N, απόσταση 84 χιλιόμετρα

Δηλαδή χρησιμοποιώντας μια απόσταση 85-90 χιλιόμετρα έχουμε μια χονδρική εκτίμηση γενικότερα για τον ελλαδικό χώρο.

Αναφορές

• Longitude - Wikipedia
• Table of Lat/Long equivalents in km and miles
• Earth radius - Wikipedia